Pek çok dinde kutsal kabul edilen zeytin ağacı, birbirinden lezzetli zeytinleri ve eşsiz içeriğe sahip yağıyla insanlık için özel bir yere sahip. Peki, bu mucizevi ağacın hangi başka özelliklere sahip olduğunu biliyor musunuz?
Uzun Ömürlü;
Bir zeytin ağacının ortalama ömrü 300 ila 600 yıl arasında değişiyor. Ancak çok daha uzun süre yaşayan zeytin ağaçları da bulunuyor. Dünyanın en eski zeytin ağacı Yunanistan’da bulunuyor. 2 bin yılı aşkın ömrüyle sertifika dahi kazanmış olan bu ağaç, kadim kökleri üzerinde yaşamını sürdürmeye ve düzenli olarak meyve vermeye devam ediyor.
Barış Sembolü;
Zeytin dalı tüm insanlık için yüzyıllardan beri barışın sembolü olarak kullanılıyor. Bugün Güney Kıbrıs da dahil olmak üzere yedi farklı ulusun bayrağında zeytin dalı sembolü yer alıyor. Bunun yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri’nin dört eyaletinin ve Birleşmiş Milletler Topluluğunun bayrağında da zeytin dalı bulunuyor.
Dinlerde Zeytinin Yeri;
Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığına dair bir efsane bulunuyor. Bütün ağaçların ilki kabul edilen zeytin ağacının bir efsaneye göre ortaya çıkma sebebi, tanrı ile insanlar arasında barışı sağlamak olarak kabul ediliyor. Bu efsaneye göre Havva ile birlikte yasak meyveyi yiyerek cennetten kovulan Adem, 930 yaşına geldiğinde öleceğini hissediyor. Bunun üzerine Adem, Hristiyan ve İslam inancına göre üçüncü oğlu olan Şit’e bir görev veriyor.
Cennet bahçesine gitmekle görevlendirilen Şit, bahçenin bekçiliğini yapan melekten üç adet tohum alıyor. Bu tohumları babası ölmeden önce onun ağzına koyması gerekiyor. Kısa süre sonra ölen Adem’in gömüldüğü yerde zeytin, sedir ve servi ağaçları yeşeriyor. Bu anlatı doğrultusunda, zeytin ağacının tanrı ile insanlar arasındaki barışı sağladığına dair güçlü bir inanış bulunuyor.
Mitolojide Zeytin Ağacı ve Zeytinyağı;
Mısır inanç ve anlatılarına göre, Mısırlılar zeytinyağı üretimine Yunanlılardan bile önce başlıyor. Efsaneye göre evlilik tanrıçası Isis, günümüzden 6 bin yıl önce halka zeytin ağacı yetiştirmeyi ve verdiği ürünlerden faydalanmayı öğretiyor. Eski Yunan efsanelerine göre ise zeytin dalı, tanrıça Athena’yı Atina’nın koruyucusu yapmaya yardımcı oluyor.
Atina için bir koruyucu arayan Zeus, kente en değerli hediyeyi getiren kişinin Atina’nın koruyucusu olacağını duyuruyor. Athena ise meclise bir zeytin dalı sunarak bu ağacın büyüyüp yüzyıllar boyunca yaşayacağını, meyvesinden lezzetli yemekler hazırlanabileceğini ve sağlıklı sıvısının yaraları iyileştireceğini anlatıyor. Bu sayede Atina kentinin koruyuculuğu akıl, bilim ve sanat tanrıçası Athena’ya veriliyor.
Var Yılı Yok Yılı: Zeytin Meyvesi;
Zeytin ağaçları bir yıl bol miktarda zeytin mahsulü verirken, bir sonraki sene neredeyse hiç mahsul vermeyebiliyor. Zeytin ağacının halk arasında dinlenip kendini yenilediği için bu kadar uzun ömürlü olduğu düşünülüyor. Genellikle yaprak dökmeyen zeytin ağaçları her sene yeşil yapraklarını da koruyor.
Sanatta Zeytinin Yeri;
Ünlü ressam Vincent Van Gogh, 1889 ve 1890 yılları arasında yattığı akıl hastanesinin dış duvarından görünen zeytin ağaçlarını, selvileri ve buğday tarlalarını resmetmiş. Ressam, bir yıl boyunca kendi isteğiyle kaldığı bu hastanede çizdiği 15 adet resminde zeytin ağacına yer veriyor. Bunlardan en ünlüsü ise Yıldızlı Gece tablosunun tamamlayıcısı olan Dağlık Bir Manzarada Zeytin Ağaçları isimli çalışması. Van Gogh’un zeytin ağaçları yaşam döngüsünü, hasat ve ölümü, insan ile doğayı konu alıyor.
17’nci yüzyıldan itibaren özellikle Avrupa resim sanatında barış, bolluk ve adalet sembolü için zeytin dalı kullanılıyor. Örneğin; Marten de Vos’a ait Barış ve Adalet tablosu, Jacques Dumont’ya ait Barış Alegorisi, Pompeo Batoni’nin Barış ve Adalet çalışması ile Élisabeth-Louise Vigée Le-Brun’un Barış Bolluğu Geri Getiriyor tablolarında zeytin dalının önemli bir yeri bulunuyor.
Zeytinyağın Çok Yönlülüğü;
Zeytinyağı yalnızca yemek yapmak veya gıda olarak doğrudan tüketmek için değil, hemen her alanda kullanılabiliyor. Saç ve cilt bakım ürünleri, aromaterapi yağları ve şifalı çaylar, zeytinyağının yemek dışında kullanıldığı en popüler alanlar arasında yer alıyor.